Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...
  Αν με ρωτήσει κανείς, ποιο επεισόδιο από τις ακολουθίες ολόκληρης της Μ. Εβδομάδας δεν θα ήθελα να χάσω, είναι η κορύφωση της Μ. Πέμπτης, όταν βγαίνει ο Εσταυρωμένος και ακούγεται το εντυπωσιακό τροπάριο "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι την γην κρεμάσας...". Αυτό το "εν ύδασι την γην κρεμάσας" ήταν που μου έκανε μεγάλη εντύπωση όταν για πρώτη φορά μπορούσα να κατανοήσω αυτά που άκουγα. Αντιγράφω, λοιπόν, παρακάτω, αυτά που -μεταξύ άλλων- σημειώνω στο βιβλίο μου "Ένα παιδί μεγαλώνει στο Ζαρό της Κρήτης", από το κεφάλαιο "ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ" (σ. 85-86).
  "...Πραγματικά, από τη Μ. Δευτέρα και μετά, μόλις νύχτωνε και χτυπούσε η καμπάνα, πηγαίναμε όλοι βιαστικά στην εκκλησία για να παρακολουθήσουμε τις ακολουθίες. Εμείς τα παιδιά μαζευόμαστε στο αριστερό μέρος της εκκλησίας όπου, στο μεγαλύτερο μέρος της βραδιάς, κάναμε αμέτρητες μετάνοιες, γονατιστοί. Δεν ξέρω από ποιον κώδικα επιβάλλονταν αυτό, όμως ήταν κανόνας. Μπορεί τα γυμνά μας γόνατα να πληγώνονταν από το σκληρό πλακάκι της εκκλησίας, όμως εμείς εκεί, "κύριε ελέησον -κύριε ελέησον" και κάτω.
  Ξεχωριστή μέρα θεωρούσαμε τη Μ. Πέμπτη με τα δώδεκα ευαγγέλια. Τα μετρούσαμε με αδημονία, χαρούμενοι μόλις τελείωνε κάποιο ευαγγέλιο, γιατί έτσι έμεναν όλο και λιγότερα...
  Βέβαια, ξεχωριστή στιγμή, η πιο συγκλονιστική της βραδιάς -ίσως και όλης της Μ. Εβδομάδας -, ήταν η στιγμή, μετά το έκτο ευαγγέλιο, που έβγαινε ο Σταυρωμένος. Μπροστά τα ξαπτέρυγα, το θυμιατό, και πίσω ο παπάς, κρατώντας τον ξύλινο Σταυρωμένο, να ψάλλει, μέσα σε νεκρική σιγή, το "σήμερον κρεμάται επί ξύλου ο εν ύδασι την γην κρεμάσας...". Ιδιαίτερα θυμάμαι τον παπά -Αντώνη, θα 'μουν μεγάλος πια, μαθητής γυμνασίου, αναμαλλιασμένο κι αγριεμένο, σαν από κάποιο βιβλίο του Καζαντζάκη βγαλμένον, να βγαίνει με το σταυρό και να ψάλλει δυνατά, μ' εκείνη τη χαρακτηριστική, κάπως ένρινη φωνή του, προκαλώντας, σε μένα τουλάχιστον, μια μικρή ανατριχίλα..."
  Όμως, μέρα που είναι, χρειάζεται, σε μια άλλη ανάρτηση, να γράψω κάτι και για τη Μ. Παρασκευή. Από το ίδιο αφηγηματικό των παιδικών μου χρόνων βιβλίο.