Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2019


έ φ υ γ ε είχα μάθει, πρόσφατα, με έκπληξη και στενοχώρια μεγάλη, πως τα πράγματα ήταν πολύ άσχημα. Πώς το εισπράττεις σαν νέο; Μα, είναι αλήθεια; Κι όμως είναι. Κι ύστερα σκέφτεσαι να βρεις έναν τρόπο να επικοινωνήσεις. Να πεις, τι αλήθεια... Κι ύστερα το ξεχνάς, το αναβάλλεις. Ώσπου περνά αδυσώπητος ο καιρός και κάποια στιγμή μαθαίνεις το τετελεσμένο. Μα πότε; πώς; Σήμερα στις 1 έγινε η κηδεία. Σιωπή. Κι ένα δάκρυ που γλιστράει είναι τόσο φυσικό. Ξαναζωντανεύει το γλυκό παιδικό πρόσωπο, εικόνα 40 χρόνων και βάλε. Και μια νεότερη εικόνα, κορίτσι μεγάλο πια, να τρέχει, μόλις σε βλέπει, με ανοιχτή από μακριά την αγκαλιά, και τη χαρούμενη μικρή κραυγή: "δάσκαλέ μου..." Μπορεί άραγε αυτός ο λόγος να τρυπήσει το χώμα, το μάρμαρο, τον πάγο του τίποτα, να φωτίσει το σκοτάδι και να χαιρετήσει αυτό το πρόσωπο; Δε μπορεί; Κι όμως μπορεί... αντίο, κορίτσι μου...

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2019


Μ ι α α ν α φ ο ρ ά σ τ ο ν Ά μ ο ς Ό ζ Ένας από τους πιο γνωστούς και αξιόλογους συγγραφείς του καιρού μας έφυγε πρόσφατα. Ήταν ο Ισραηλινός Άμος Όζ. Είχε γεννηθεί στην Ιερουσαλήμ το 1939. Αγαπούσε τη χώρα και το κράτος του, ήταν όμως μετριοπαθής και υποστήριζε τη δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών, του Ισραήλ και της Παλαιστίνης. Η μετριοπάθειά του φαίνεται και από τις τρεις ομιλίες του σε γερμανικό πανεπιστήμιο, με βασικό θέμα τον φανατισμό. "Το αντίθετο του συμβιβασμού είναι ο φανατισμός, είναι ο θάνατος", γράφει. Κ Α Τ Α Τ Ο Υ Φ Α Ν Α Τ Ι Σ Μ Ο Υ Οι ομιλίες αυτές εκδόθηκαν από τις εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ με τίτλο ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΥ. Στον πρόλογο της έκδοσης η Ναντίν Γκόρντιμερ γράφει: Ο Άμος Οζ αποτελεί μια υγιή φωνή μέσα στη σύγχυση, στο ψέμα, το υστερικό παραμιλητό της παγκόσμιας ρητορείας για τις σύγχρονες συγκρούσεις. Στο εξαιρετικό του κείμενο με τίτλο "Πώς θεραπεύσεις έναν φανατικό" αναλύει τις περίπλοκες ιστορικές ρίζες που οδηγούν στην παραγωγή του κακού άνθους της βίας, το οποίο καλλιεργείται αδιάκοπα. Μας αναγκάζει να αντιμετωπίσουμε τη φύση του φανατισμού, την εξέλιξή του. Δεν προσφέρει κανενός είδους πανάκεια. Πείθει όμως με αναμφισβήτητο τρόπο ότι η ισραηλινο-παλαιστινιακή διαμάχη "δεν είναι θρησκευτικός πόλεμος, ούτε και πόλεμος πολιτισμών ή διαφωνία μεταξύ δύο παραδόσεων, αλλά απλώς μια κτηματική διαμάχη σχετικά με την κυριότητα του σπιτιού αυτού". Και δε φοβάται να καταθέσει την άποψή του και να θέσει υπό κρίση την ηθικοπολιτική του ακεραιότητα γιατί πιστεύει βαθιά ότι η διένεξη μπορεί να επιλυθεί. Η ομιλία του με τίτλο "Μεταξύ Σωστού και Σωστού" αποτελεί μια ρεαλιστική λύση, για την οποία απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ύπαρξη φαντασίας έτσι ώστε οι άνθρωποι που βιώνουν ορισμένες καταστάσεις, να αρχίσουν να αποσαφηνίζουν και να σέβονται ο ένας το χώρο του άλλου. Το ειρωνικό του χιούμορ με το οποίο φωτίζει τα σοβαρά ουσιώδη πράγματα, κάνει όλες του τις τοποθετήσεις ακόμη πιο ελκυστικές. Τ ο τ ρ υ φ ε ρ ό π α ρ α λ ή ρ η μ α ε ν ό ς π α π π ο ύ Από το ωραίο μυθιστόρημά του " Η Τ έ λ ε ι α Γ α λ ή ν η" ξεχώρισα -για ευνόητους λόγους...- το υπέροχο παραλήρημα ενός φανταστικού παππού, ο οποίος, μεταξύ άλλων, λέει: " ...Κι αν δεν μας είχε βρει αυτή η συμφορά θα ήμουν παππούς. Κάθε μέρα στις τρεις και μισή θα εμφανιζόμουν στο σπίτι των νηπίων πριν από τους γονείς και θα έκλεβα το παιδί. Θα το έβαζα πάνω στους ώμους μου και θα πηγαίναμε στην παιδική χαρά. Στο χωράφι. Στο μποστάνι. Στο γρασίδι. Στη στάνη, στο κοτέτσι και στο στάβλο. Στο κλουβί με το παγόνι, που είναι κοντά στην πισίνα. Θα σκορπούσα ζαχαρωτά δεξιά κι αριστερά, θα το δωροδοκούσα, θα το λάδωνα, αγνοώντας όλες τις ηθικές αρχές. Χωρίς ίχνος ντροπής θα φιλούσα τις μικρές του πατούσες, το ένα δαχτυλάκι μετά το άλλο. Και το καλοκαίρι θα κυλιόμουν μαζί του στο γρασίδι σαν μικρό παιδί. Θα του έριχνα νερό με το λάστιχο και θα σκούπιζα τη μυτούλα του. Θα έκανα γελοίες γκριμάτσες, πράγμα που δεν έκανα ποτέ για τα δικά μου παιδιά, εξαιτίας των αρχών μου. Θα μούγκριζα, θα βέλαζα, θα γαύγιζα, θα έκανα τα πάντα για να κερδίσω το χάδι του μικρού του χεριού. Παππούς. Θα έφτιαχνα ασταμάτητα ιστορίες για ζώα. για φαντάσματα και για δαίμονες, για τα δέντρα και τις πέτρες. Και τη νύχτα, όταν οι γονείς του θα κοιμόντουσαν ήδη από ώρα, θα σηκωνόμουν πάλι σαν τον κλέφτη και θα πήγαινα στο σπίτι των νηπίων για να φιλήσω το κεφαλάκι του. Έτσι θα ξεπλήρωνα μέρα με την ημέρα όλες μου τις αμαρτίες...* Δεν είναι υπέροχο; -και όχι μόνο για τους παππούδες... * Άμος Οζ, Η Τέλεια Γαλήνη, σελ. 279, εκδόσεις Καστανιώτη Άλλα έργα του: "Ο Μιχαέλ μου" - "Ιστορίες αγάπης και σκότους" - "Φίμα" - "Σούμχι" - "Το Ισραήλ. η Παλαιστίνη και η Ειρήνη" - "Νύχτα στο Τελ Κένταρ" - "Η ίδια θάλασσα" - "Ιούδας" και πολλά άλλα, μεταφρασμένα σε πάνω από 30 γλώσσες, τα πιο πολλά και στην Ελλάδα.
Μήπως πρέπει να δοκιμάσω ξανά τις αναρτήσεις; Εδώ ο κόσμος καίγεται. Μάλλον ξαναρχίζουμε...